سخنان برگزیده

سخنانی پرگوهربار از مولای متقیان حضرت امیرالمومنین علی (ع): 

 

پاره ای از سخنان پربار و گوهربار حضرت علی (ع) در ادامه آورده شده که انشاء الله توشه ای باشد فرا روی راه و زندگی ما


شکست عدم پیروزی نیست بلکه شکست پیروزی آدم را به تأخیر می اندازد.  هر که همتش کوچک باشد، فضیلتش از بین برود. هرگاه جنایتها آشکار شود، برکت ها از میان برود. ثمره حسادت، بدبختی در دنیا و آخرت است.  تو اگر نیکی کنی خود را گرامی داشته ای و به خودت نیکی کرده ای، اگر بدی کنی خودت را خوار کرده ای و به خودت زیان رسانده ای.  گنجایش هر ظرفی با آنچه در آن نهند، تنگ می شود جز ظرف دانش که (هر چه در آن نهند) گسترش می یابد.  بدهکاری زیاد، راستگو را دروغگو می کند و خوش قول را بد قول می کند.  هر که اطمینان داشته باشد که آنچه خدا برایش مقدر کرده است به او می رسد، دلش آرام گیرد . زهد و بی اعتنایی به دنیا، بزرگترین آسایش است.  چه بسیارند عبرتها و چه اندک اند عبرت گرفتن ها!  در انتظار فرج باشید و از رحمت خدا نومید نشوید.  انصاف، برترین خصلت هاست . هر که خوراکش کم باشد، اندیشه اش زلال گردد.  شنونده غیبت، مانند غیبت کننده است.  هر کس پاک دامنی و قناعت ارمغان او شد، سرافرازی با او هم پیمان گشت. برترین بخشندگی بخشش در تنگدستی است.  محبوب ترین مؤمن نزد خداوند کسی است که مؤمن فقیری را در تنگدستی دنیا و گذران زندگی یاری رساند.  خوشا به حال آنکه به بندگان خدا نیکی کند و برای آخرت خود زاد و توشه برگیرد.  از گردش روزگار، گوهر مردان آشکار می شود.  از طمع کاری است که مردان گردن به ذلت و خواری نهند.  قناعت پیشه کردن، از عزت نفس است.  احمق ترین خلق کسی است که خود را عاقلترین خلق بداند.  آفت وقار و هیبت مرد، شوخی استاگر چشم دل بینا نباشد، شنوائی گوش سودی ندهد.  با نیکان بدی مکن، چه آنان را از نیکی ب از می داری . بالاترین بخشش آن است که پیش از خواری خواستن باشد . با پدران خود نیکی رفتار کنید، تا پسرانتان به شما نیکی کنند . انسان در زیر زبان خویش پنهان است.  انسان را پس از مرگ خانه ای نیست، مگر خانه ای که قبل از مرگ بنا کرده است .  بد ترین رفیق کسی است که تو را به معصیت خدا تشویق کند.  ترسو را توفیق و کامیابی محال است . پوزش طلبیدن نشان خردمندی است . به هر چیز در دنیا بیشتر انس داری، زیادتر از آن بترس . بلای آدمی در زبان اوست . کسی که در کار کوتاهی کند به غم و اندوه دچار می شود . کسی که خودخواهی و اسراف پیشه کند، از برتری و بزرگواری می افتد . بزرگوار کسی است که در کیفر بدی نیکی کند . مؤمن را شادی در جبین است و اندوه در دل . نادانی دردناک ترین دردهاست . هنگامی که هوس ها بر عقل چیره شوند، انسان به پرتگاه ها کشیده می شود.  هیچ مالی پر فایده تر از عقل نیست.  دانائی میراثی است شریف و گرامی.  هر که مرا حرفی بیاموزد، مرا بنده خود گردانیده است.  هر کس میدرود آنچه را میکارد و جزا می بیند آنچه را عمل می کند.   خوبی سخن در کم گفتن است.  دانشی که تو را اصلاح نکند، گمراهی است.   هر کس از خدا بترسد، ترسش از مردم کمتر می شود.  سه کار شرم برنمی دارد: خدمت به مهمان، برخاستن از جا در برابر معلم و گرفتن حق خود.  دین مرد خرد اوست، کسی که عقل ندارد، دین ندارد.  رشکبر همیشه بیمار استدرباره آنچه از آن شناختی نداری، سخن مگویسینه عاقل، صندوق اسرارش می باشد . یا دانشمندی زبان دار و گویا باش و یا شنونده ای علم نگهدار، مبادا جز این دو، شخص سومی باشی (غررالحکم، ج 4، ص 603). علم با عمل مقرون است پس هر که می داند، باید عمل کند، و علم عمل را صدا زند اگر او پاسخش را نداد از نزد او برود ( نهج البلاغه، قصارالحکم، 366).  بخل، گردآورنده همه عیبهای زشت است و افساری است که بهر کار بدی انسان را می کشد ( نهج البلاغه، قصارالحکم، شماره 378 ). از بخل و نفاق اجتناب کنید که از مذمومترین اخلاقهاست  ( غررالحکم، ج3، ص303. بحارالانوار، ج78، 369). بخیل پیش عزیزان خود خوار است (غررالحکم، ج1، ص199،377،128 و ج2، ص17). بخل ورزیدن به آنچه در دست داری، بدگمانی به معبود است.  بخشندگی آدمی او را محبوب مخالفانش می کند و بخلش او را نزد فرزندانش هم منفور می سازد.  

 

انتخاب و برگزیده: علی اکبر سرپرست